INTRODUCTION: The role of the complement system in cerebrovascular events has recently been discussed with ever-increasing demand. In hemorhagic stroke, the complement system interacts with the coagulation system and inflammation and it shows changes. In this study we studied whether the complements components, namely C3,C4 serum levels, serum Ig levels (A,G,M), number of leukocytes, and fibrinogen levels showed any differences from the control group and studied the time based progress of these parameters and their relations with the clinical and CT parameters.
METHODS: In the study we covered 87 acute hemorrhagic stroke patients and 46 controls who were admitted in our clinic between April and November 1999. Patients were selected into the study with the conditions of being in the initial three days of acute hemorrhagic stroke, not having any collagen tissue diseases, any previous surgical operations, angiography, myocardial infarction, angina pectoris and history of trauma in the last three months and not having any infectious findings and any known malignity. Similar conditions apart from the stroke were applied to the controls as well. In the first 5th and 10th days serum C3, C4, IgA, IgG, IgM and fibrinogen levels of the patients were measured, which were later evaluated in terms of their relations with clinical and CT findings.
RESULTS: With regard to the average age, no difference was found between 87 acute hemorrhagic stroke patients and 46 controls (p= 0.165). Serum C3 levels of the patients measured in the first 5th day of the stroke were found significantly higher than the control group (1.341± 0.544 and 1.169± 0.171 respectively) (p=0.043). C4 levels were found higher than the control group (0.387±0.223, 0.223±0.118 respectively) (p=0.000). Serum IgA and M levels and number of leukocytes were higher in the stroke group for the initial 5 days (p= 0.016, 0.034, 0.000, respectively). However, we found out that fibrinogen levels raised distinctively in the 10th day (p= 0.000). In those with lesion volumes > 30 cm3 on the CT, C3 levels have no statistical importance but they were found high (p= 0.073). A positive correlation was established between C3 levels and the lesion volume (p=0.041). C3 levels measured on the 10th day in the patients who died, were found higher than those of alive (p= 0.045).
DISCUSSION AND CONCLUSION: As a result, we think that the complement system is affected in hemorrhagic stroke and this is particularly in hyperacute period and that complement components have relations with the immunologic and clinical parameters.
GİRİŞ ve AMAÇ: Serebrovasküler olaylarda kompleman sistemin rolü son yıllarda artan ilgiyle tartışılmaya başlanmıştır. Hemorajik strokta kompleman sistem, koagülasyon sistemi ve enflamasyonla etkileşmekte ve değişim göstermektedir. Bu çalışmada hemorajik strokta kompleman komponentlerinden C3 ve C4 serum düzeylerinin, serum Ig düzeylerinin (IgA, G, M), lökosit sayısı ve fibrinojen düzeylerinin kontrol grubundan farklılık gösterip göstermediğini ve bu parametrelerin zamana bağlı değişimini, klinik ve CT parametreleri ile ilişkisini araştırdık.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniğine 4.1999 – 11.1999 tarihleri arasında kabul edilen 87 akut hemorajik strok hastası ve 46 kontrol çalışıldı. Hastaların çalışmaya alınma kriterleri olarak akut hemorajik strokun ilk 3 gününde olmaları, kollajen doku hastalığının olmaması, son 3 ayda geçirilmiş cerrahi girişim, anjiyografi, MI, angina pektoris, travma öyküsünün olmaması, enfeksiyon bulgularının olmaması, bilinen bir malignitesinin olmaması olarak belirlendi. Kontrol grubu için de strok dışında benzer kriterler arandı. Hastaların ilk 5 ve 10. günlerinde serum C3,C4, IgA, G, M ve fibrinojen değerleri ölçüldü. Ölçülen parametrelerin klinik ve CT bulguları ile ilişkisi değerlendirildi.
BULGULAR: Çalışmaya alınan 87 akut strok hastası (yaş ort.: 59.643±10.611) ile 46 kontrol (yaş ort.: 62.043±6.596) arasında yaş ortalamaları için farklılık bulunmadı (p=0.165).
Strokun ilk 5 gününde ölçülen serum C3 düzeyleri hasta grubunda (1.341±0.544) kontrol grubundan (1.169±0.171) belirgin olarak yüksek bulundu (p=0.043). C4 düzeyleri hasta grubunda (0.387±0.223) kontrol grubundan yüksek bulundu (p=0.000). Serum IgA ve M düzeyleri ve lökosit sayısı ilk 5 günde strok grubunda yüksekti (sırasıyla p=0.016; 0.034; 0.000). Strokun 10. gününde serum C3 ve C4 düzeylerinin belirgin şekilde azaldığı izlendi (sırasıyla p=0.000; p=0.031). Buna karşılık fibrinojen düzeyinin 10. günde belirgin yükselme gösterdiğini bulduk (p=0.000). CT´de lezyon boyutu ≥ 30 cm3 olanlarda C3 düzeyi ile lezyon boyutu arasında pozitif korelasyon saptandı (p=0.041). Ex olan hastalarda 10. günde ölçülen C3 düzeyi eksitus olmayanlardan istatistiksel olarak yüksek bulundu (p=0.045).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuç olarak; hemorajik strokta kompleman sistemin etkilendiği, bu etkileşmenin özellikle hiperakut dönemde belirgin olduğu ve kompleman komponentlerinin diğer immünolojik parametreler ve klinik parametrelerle ilişkisi olduğu düşünüldü.