Türk Beyin Damar Hast Derg. 2021; 27(2): 133-138 | DOI: 10.5505/tbdhd.2021.59389

The effect on cognitive functions of vascular lesion localizations and vascular load in the brain

İlker Öztürk¹, Aygül Tantik Pak², Hakan Serdar Şengül³, Sebahat Nacar Doğan⁴, Yıldızhan Şengül^2
1Adana City Training and Research Hospital, Depertmant of Neurology, Adana, Turkey
²Gaziosmanpasa Training and Research Hospital, Depertmant of Neurology, İstanbul, Turkey
³Gaziosmanpasa Training and Research Hospital, Depertmant of Psychiatry, İstanbul, Turkey
⁴Gaziosmanpasa Training and Research Hospital, Depertmant of Radiology, İstanbul, Turkey

INTRODUCTION: The presence of vascular lesions may be a risk factor for neurodegenerative diseases. The white matter lesions, small vessel disease, and lacunar infarcts are known to be associated with cognitive functions impairment.However, the location of these vascular lesions, and the effect of vascular load on cognition have not been clarified yet.In this study, it was aimed to investigate the effects of the localization areas of vascular lesions and vascular load on impairment of cognitive functions.
METHODS: Fifty-two patients who underwent Mini Mental State Examination (MMSE) were included in the study. Exclusion criteria were ischemic stroke other than small vessel disease, alcohol abuse, and traumatic brain disease. The MMSE were divided into subitems (orientation, recording memory, attention and calculation, recall, and language). The magnetic resonance imagings (MRI) of the patients were analyzed. The locations areas of the vascular lesions (juxtacortical, periventricular and deep brain structures), and the presence of subcortical atrophy were recorded. Fazekas scale was used for the severity of vascular lesion load.
RESULTS: The mean age of the patients was 75.01±10.23 (range 53-84) years; 61.5% of the patients were female. MMSE was normal in 14 (26.9%) of the patients. The factors affecting the orientation in the multiple regression analysis were as follows: subcortical atrophy (p= 0.036, β= -0.323), and periventricular vascular lesions (p= 0.024, β= -0.449). The recall was found to be affected by subcortical atrophy (p= 0.048, β= -0.295). Additionally, it was analyzed that subcortical atrophy (p= 0.024, β= -0.345), juxtacortical area (p= 0.028, β= -0.423), and vascular lesions located in deep brain structures (p= 0.031, β= -0.395) affected the recording memory. The only factor affecting the MMSE was the subcortical atrophy (p= 0.034, β= -0.341). Subcortical atrophy was found to be the only effective factor in detecting dementia (p= 0.034, β= 0.291).
DISCUSSION AND CONCLUSION: It was found that subcortical atrophy detected in MRI was the most effective factor in the development and progression of dementia, and that vascular load had no effect on dementia.

Keywords: White matter lesions, dementia, cognition, small vessel disease, lacunar infarct, Mini Mental State Examination, vascular lesions

---

Beyinde vasküler lezyon yerleşim alanlarının ve vasküler yükün kognitif fonksiyonlara etkisi

İlker Öztürk¹, Aygül Tantik Pak², Hakan Serdar Şengül³, Sebahat Nacar Doğan⁴, Yıldızhan Şengül^2
1Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Adana
²Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul
³Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İstanbul
⁴Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, İstanbul

GİRİŞ ve AMAÇ: Vasküler lezyonların varlığı nörodejeneratif hastalıklar için risk faktörü oluşturabilir. Kognitif işlevlerin bozulmasında beyaz cevher lezyonları, küçük damar hastalığı ve laküner enfarktların rolü bilinmektedir. Ancak bu vasküler lezyonların yerleşim yerleri ve vasküler yükün kognisyon üzerine etkisi tam olarak açıklık kazanmamıştır. Bu çalışmada amacımız vasküler lezyonların yerleşim alanlarının ve vasküler yükün kognitif fonksiyonların bozulması üzerine etkisini araştırmaktı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya mini mental test (MMT) uygulanan 52 hasta dahil edildi. Dışlama kriterleri, küçük damar hastalığı dışında iskemik inme geçirmek, alkol ve madde kullanımı olmak, travmatik beyin hastalığıydı. MMT alt gruplara (Yönelim, kayıt hafızası, dikkat ve hesaplama, hatırlama ve lisan) ayrıldı. Hastaların MRG’leri incelendi, vasküler leyonların yerleşim yerleri (juxtakortikal, periventriküler ve derin beyin yapıları) ve subkortikal atrofileri kaydedildi. Vasküler lezyon şiddetini belirlemek için Fazekas kullanıldı.
BULGULAR: Hastaların %61,5’i kadın olup, yaş ortalaması 75,01±10,23 (yaş aralığı: 53-84) idi. Hastaların %26,9’unda (n=14) MMT normaldi. Çoklu regresyon analizinde yönelime etkisi olan faktörler; subkortikal atrofi (p= 0,036, β= -0,323) ve periventriküler yerleşimli vasküler lezyonlardı (p= 0,024, β= -0,449). Hatırlamayı etkileyen faktörler; subkortikal atrofi (p= 0.048, β= -0.295) olarak saptanmıştır. Kayıt hafızasını etkileyen faktörler ise subkortikal atrofi (p= 0,024, β= -0,345), jukstakortikal alanda (p= 0,028, β= -0,423) ve derin beyin yapılanlarında yerleşen vasküler lezyonlar (p= 0,031, β= -0,395) olarak saptanmıştır. Toplam MMT etki eden tek faktör subkortikal atrofi olarak belirlenmiştir (p= 0,034, β= -0,341). Demansın saptanmasında ise tek etkili faktörün subkortikal atrofi olduğu saptanmıştır (p= 0,034, β= 0,291).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Demansın gelişiminde ve ilerlemesinde MRG’de saptanan subkortikal atrofinin en etkili faktör olduğu gözlenmiş olup Fazekas evrelerinin yani vasküler yükün etkisinin olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Beyaz cevher lezyonları, demans, kognisyon, küçük damar hastalığı, laküner enfarkt, Mini Mental Test, vasküler lezyonlar.

---