STROK HASTALARININ KOGNİTİF VE FONKSİYONAL DURUMLARININ REHABİLİTASYON SONUÇLARINA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Amaç: Kognitif durumu iyi ve kötü olan strok hastalarının rehabilitasyon sonuçlarının karşılaştırılması ve başlangıç fonksiyonel düzey ve kognitif durumun tedavi sonrası fonksiyonel iyileşme üzerindeki etkisini değerlendirmek. Yöntem ve Gereç: Altmış yaş üstünde, ilk kez strok geçiren ve strok sonrası süre altı ayı geçmeyen 60 hasta çalışmaya dahil edildi. Tedavi başlangıcında kognitif durumu değerlendirmek amacıyla Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM) kullanıldı ve sonuçlarına göre hastalar iki gruba aynldı. Otuz sekiz hasta kognitif yönden normaldi (Grup 1), 22 hastada ise kognitif bozukluk (Grup 2) bulundu. Tedavi başlangıcı ve sonunda fonksiyonel durum değerlendirmesi için Barthel indeksi, motor değerlendirme içinse Brunnstrom'un evrelendirme sistemi kullanıldı. Bulgular: Kognitif durumu iyi olan 38 hastada Barthel indeksi (p<0.001), Brunnstrom üst ekstremite (p<0.01) ve alt ekstremite evrelemesinde (p<0.001) anlamlı düzelmeler olduğu görüldü. Kognitif durumu bozuk olan hastalarda ise, Barthel indeksi (p<0.01) ve Brunnstrom alt ekstremite evrelemesinde (p<0.05) anlamlı düzelmeler olduğu ancak üst (1) ekstremite evrelemesinde herhangi bir gelişme olmadığı saptandı (p>0.05). Gruplar birbiri ile karşılaştırıldığında ise, kognitif durumu iyi olan hastalar lehine Barthel indeksi (p<0.001), Brunnstrom üst ekstremite (p<0.05) ve alt ekstremite evrelemesinde (p<0.001) anlamlı farklılıklar olduğu bulundu. Başlangıç kognitif durumun ve fonksiyonel düzeyin rehabilitasyon sonuçlan üzerinde etkisi değerlendirildiğinde kognitif durum ile pozitif (r=0.45; p<0.01) fonksiyonel düzey ile ise kuvvetli yönde pozitif yönde (r=0.91; p<0.001) bir ilişki olduğu saptandı. Sonuç: Çalışma sonuçlarımız başlangıç fonksiyonel durumun en önemli prediktif faktör olduğunu göstermekle birlikte, kognitif durumun da iyileşmede önemli bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle kognitif değerlendirmenin erken dönemde yapılmasının önemli olduğu ve rutin olarak uygulanması gerektiği düşüncesindeyiz.

THE EFFECT OF COGNİTİVE AND FUNCTİONAL STATES AT THE REHABİLİTATİON OF THE STROKE PATİENTS

Aim: To compare the rehabilitation outcomes of the hemiplegic patients with normal cognitive function with the hemiplegic patients who have impaired cognitive status and to evaluate the effect of initial functional and cognitive level on post-rehabilitational functional improvement. Material and Methods: Sixty patients older than 60 years, experiencing first stroke attack and with a post-stroke duration shorter than 6 months were included in the study. Mini Mental State Examination (MMSE) was used to evaluate initial cognitive status and patients were diveded into two groups according to their MMSE results. Thirty-eight patients were cognitively normal (Group 1), cognitive impairment has been found in twenty-two patients (Group 2). At the beginning and at the end of the treatment, Barthel Index and Brunnstrom's stages of recovery were used for functional status evaluation and motor evaluation, respectively. Results: in thirty-eight patients with normal cognitive status, significant improvements were found with Barthel Index (p< 0.001 ), Brunnstrom upper extremity staging (p< O.Ol) and Brunnstrom lower extremity staging (p< 0.001 ). In patients with impaired cognitive function, significant improvements wcre found with Barthel Index (p< O.Ol) and Brunnstrom's lower extremity staging (p< 0.05); but no improvement was detected with upper extremity staging (p< 0.05). in comparison of the groups, significant improvements were found with Barthel lndex (p< 0.001), Brunnstrom's upper extremity (p< 0.05) and lower extremity staging (p< 0.05) in favor of cognitively normal patients. When the effect of cognitive status and functional level on rehabilitation outcomes was evaluated, a positive correlation with cognitive status (r = 0.45; p< O.Ol) anda strong positive correlation with functional !eve! (r = 0.91; p< 0.001) were detected. Conclusion: Although the results of this study showed that initial functional status is the most predictive factor, we also demonstrated that cognitive status has an important effect on improvemeııt. For this reason, we suggest that cognitive evaluation is essential at the initial period of the rehabilitation program and might be used routinely.