XHızlı Arama
Afazide Bozukluk Temelli Terapi Yaklaşımları: Bir Derleme Çalışması
Semra Selvi Balo1, Emine Güler Coşkun21Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü, Eskişehir2Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Dil ve Konuşma Terapisi Anabilim Dalı, Eskişehir
İnme veya serebrovasküler olaya (SVO) bağlı olarak gelişen bir edinilmiş dil bozukluğu olan afazinin terapilerinde uygulanan farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. İşlevsellik, Yeti Yitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması (The International Classification of Functioning, Disabilty and Health; ICF) çerçevesinde bu yaklaşımlar “bozukluk temelli” ve “aktivite/katılım temelli” yaklaşımlar olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Temel amacı afazili bireylerle çalışan dil ve konuşma terapistleri için klinikte başvurabilecekleri kaynak niteliğinde bir araştırma ortaya koymak olan ve betimsel araştırma modeli ile desenlenen bu çalışma kapsamında afazi terapilerinde ulusal ve uluslararası boyutta uygulanan bozukluk temelli yaklaşımların etkililiğine ilişkin araştırma bulgularının derlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, alanyazında bozukluk temelli afazi terapi yaklaşımlarını konu edinen araştırmalar mevcut derleme çalışmasına dahil edilmiştir. Araştırmalardan elde edilen bulgular derlenerek terapilerin ne kadar sürede, sıklıkta ve yoğunlukta uygulandıkları; hangi afazi tipi için uygun oldukları; terapilerin etkililikleri ve elde edilen kazanımlar gibi konularda bilgi verilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma kapsamında ele alınan bozukluk temelli yaklaşımların farklı şiddet düzeylerindeki gerek tutuk gerekse akıcı afazili bireyler üzerinde etkili olduğu ortaya konmuştur. Her bir yaklaşımın odaklandığı alana göre sözel çıktıyı artırma, adlandırma, işitsel anlama, tekrarlama, okuma, yazma gibi farklı dil becerilerinde kazanım sağladığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Afazi, Afazi terapisi, Bozukluk temelli yaklaşımlar, DerlemeThe Impairment-Based Therapy Approaches in Aphasia: A Review Study
Semra Selvi Balo1, Emine Güler Coşkun21Anadolu University, Faculty of Healthsciences, Department of Speech and Language Therapy, Eskisehir2Anadolu University Graduate School, Department of Speech and Language Therapy, Eskişehir
There are various approaches applied in the therapies of aphasia, an acquired language disorder that develops due to a stroke or cerebrovascular accident (CVA). Within the framework of The International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), these approaches are classified as ‘impairment-based’ and ‘activity/participation-based’ approaches. The primary aim of this study, designed with a descriptive research model, is to provide a resource for speech and language pathologists working with individuals with aphasia by presenting research findings on the effectiveness of impairment-based approaches applied in aphasia therapies at national and international levels. In this regard, studies of disorder-based approaches to aphasia therapy conducted in the literature were included. The results of the studies were summarised and information was provided on the therapies' duration, frequency, and intensity, the type of aphasia for which they are suitable, the effectiveness of the therapies, and the gains achieved. The findings of the studies revealed that the disorder-based approaches discussed in this study were effective on individuals with both fluent and nonfluent aphasia with different severity levels. Each approach was found to produce gains in different language skills, such as increasing verbal output, naming, auditory comprehension, repetition, reading, and writing, depending on the area of focus.
Keywords: Aphasia, Aphasia therapy, Impairment-based approaches, ReviewMakale Dili: Türkçe