Karotis renkli Doppler ultrasonografide anlamlı darlığı olan hastaların asetilsalisilik asit ve klopidogrel direnç sonuçlarının değerlendirilmesi

GİRİŞ ve AMAÇ: Asetilsalisilik asit-klopidogrel direnci, antiagregan tedavi almasına rağmen trombosit reaktivitesinin referans aralığından daha yüksek olmasıdır. Antitrombotik ilaçların kullanımına rağmen trombotik olayların devam etmesi antitrombotik direnç kavramına yol açmıştır. Yeteri kadar antitrombotik etki sağlayamama daha yüksek iskemik olayla ilişkilendirilmiştir. Bu çalışma, karotis renkli Doppler ultrasonografide anlamlı stenoz yada oklüzyonu olan hastalarda asetilsalisilik asit-klopidogrel direnç sıklığını ve dirençle ilişkili risk faktörlerini belirlemeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Hastanemiz nöroloji kliniğinde 2019-2021 tarihleri arasında İskemik inme, transiskemik atak tanılarıyla hospitalize edilen hastaların dosyaları tarandı. Karotis renkli Doppler ultrasonografide anlamlı (≥%50) darlığı olan ve asetilsalisilik asit-klopidogrel direnç testi yapılan 60 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri, risk faktörü olabilecek hastalıkları, laboratuar sonuçları, kullandıkları ilaçlar, asetilsalisilik asit-klopidogrel direnç test sonuçları değerlendirildi, direnç sıklığı belirlendi. Yaş, cinsiyet, obesite, diyabet, hipertansiyon, stenoz derecesi, ilaç kullanım süresi, HbA1c, kreatinin, düşük dansiteli lipoprotein, hemoglobin değeri, platelet sayısı, sigara ve alkol kullanımı ile direnç arasında ilişki olup olmadığı araştırıldı.
BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen 60 hastanın %28,3’ü kadın, %71,7’si erkekti. Yaş ortalamaları 68’di. Hastaların % 65’inde diyabet, %71,7’sinde hipertansiyon, %63,3’ünde düşük dansiteli lipoprotein, %75’inde HbA1c yüksekliği bulundu. 11 hastada (%18,3) asetilsalisilik asit, 12 hastada (%20) klopidogrel direnci saptandı. Asetilsalisilik asit direnci; yüksek yaş grubu (≥67) ve düşük hemoglobin değeri olan (≤12,4) hastalarda anlamlı olarak fazlaydı (sırayla p=0,042 ve p=0,014). Klopidogrel direnci ise kadın cinsiyette anlamlı olarak fazlaydı (p=0,027).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Hastalarının büyük çoğunluğunda iskemik inme için ikili yada üçlü risk faktörü varlığı görüldü. Öncelikle risk faktörlerine yönelik uygun koruyucu tedaviyle, inme geçirme riskinin düşürülmesi esas hedef olmalıdır. İkinci olarak dirençle ilişkili olduğu saptanan; 67 yaş üzeri hastalar ve kadın hastalarda direnç konusunda daha titiz davranılması gerektiğini; hemoglobin düşüklüğü gibi tedavi edilebilir risk faktörlerinin tedavi edilmesi gerektiğini vurgulamak isteriz.

Assessment of acetylsalicylic acid and clopidogrel resistance results of the patients with significant stenosis on carotid color Doppler ultrasonography

INTRODUCTION: Acetylsalicylic acid resistance and clopidogrel resistance occur when platelet reactivity is higher than the reference range despite receiving antiaggregant therapy. The continuation of thrombotic events despite the use of antithrombotic drugs has led to the concept of antithrombotic resistance. This study aimed to determine the frequency of acetylsalicylic acid-clopidogrel resistance and risk factors associated with resistance in the patients with significant stenosis or occlusion on carotid color Doppler ultrasonography.
METHODS: The files of the patients who were hospitalized in our hospital's neurology clinic between 2019-2021 due to the diagnosis of ischemic stroke and transischemic attack were scanned. A total of 60 patients with significant (≥50%) stenosis on carotid color Doppler ultrasonography. and who had acetylsalicylic acid-clopidogrel resistance test were included in the study. Age, gender, obesity, diabete, hypertension, stenosis level, drug use period, HbA1c, creatinine, low-density lipoprotein, haemoglobin value, platelet count, smoking and alcohol, and their relationships with resistance were examined.
RESULTS: 28,3% of 60 patients were included in the study were female and 71,7% of them were male. The mean age was found to be 68 Diabetes was determined in 65% of the patients, hypertension was determined in 71,7% of them, elevated low-density lipoprotein was determined in 63,3% and elevated HbA1c was determined in 75%. Acetylsalicylic acid resistance was found in 11 patients (18,3%), and clopidogrel resistance was identified in 12 patients (20%). Acetylsalicylic acid resistance was significantly higher in the patients with older age (≥67) and with low haemoglobin value (≤12,4) (p=0,042 and p=0,014, respectively). Clopidogrel resistance was significantly higher in females (p=0,027).
DISCUSSION AND CONCLUSION: Firstly, the main goal should be reducing the risk of stroke with appropriate preventive treatment for risk factors. Patients over the age of 67 and female patients need to be more careful about resistance. We would like to emphasize that low haemoglobin levels should be treated.